๑๐ ยอดพระปรกใบมะขามที่น่าสนใจในรอบทศวรรษ (พ.ศ.๒๕๓๑ - ๒๕๔๐)
๑๐ ยอดพระปรกใบมะขามที่น่าสนใจในรอบทศวรรษ (พ.ศ.๒๕๓๑ - ๒๕๔๐)
โดย... ภุชงค์ (นามปากกาของชายนำ ภาววิมล) ...
หลังจากที่นิตยสารพระเครื่องร่มโพธิ์ได้นำพระปรกใบมะขามหลากหลายคณาจารย์มานำเสนอในภาพสีหน้ากลางฉบับที่ ๑๐๑ ผู้เขียนได้นำหนังสือฉบับนี้ไปมอบให้กับนักธุรกิจหนุ่มใหญ่ใจกว้างคนหนึ่ง นักธุรกิจหนุ่มท่านนี้เป็นคหบดีชาวนครปฐมที่คนรอบข้างต่างทราบดีว่าเป็นผู้ที่พิสมัยในพระบูชารัตนะเป็นยิ่งนัก โดยปกติแล้ว จะให้ความสนใจกับพระใหม่น้อยมาก แต่พอพลิกมาเห็นพระปรกใบมะขามทั้ง ๑๘ พิมพ์ ก็ได้หยุดพิจารณาภาพพระปรกใบมะขามเหล่านี้ด้วยความสนใจและหันมาถามผู้เขียนว่า "พระปรกใบมะขามเหล่านี้พอหาได้หรือไม่ อยากนำมาเลี่ยมจับขอบทำเป็นสร้อยแบบเดียวกับที่นักนิยมพระปรกใบมะขามกลุ่มหนึ่งนิยมทำกัน"
จุดนี้เองที่ทำให้ผู้เขียนเชื่อมั่นว่า"พระปรกใบมะขาม ถึงจะจิ๋วแต่ก็ยังแจ๋วเสมอ" และมีนักนิยมพระเครื่องส่วนหนึ่งเล่นหาและตามเก็บกันเงียบ ๆ ที่น่าแปลกประการหนึ่งก็คือการเปิดตัวของพระปรกใบมะขามรุ่นใหม่ ถ้าสูงเกินกว่า ๒๐ บาทขึ้นไปแล้ว ขยับตัวยากมาก แต่เมื่อเวลาผ่านพ้นไปอีกสักระยะหนึ่ง อัตราส่วนเปรียบเทียบระหว่างพระปรกใบมะขามกับพระเครื่องประเภทอื่น ๆ จะมีสัดส่วนที่แตกต่างกันมาก เชื่อหรือไม่ว่าพระปรกใบมะขามยุคใหม่บางรุ่นบางพิมพ์มีอัตราการปรับตัวขอบค่านิยมสูงกว่าราคาเช่าหาเมื่อตอนเปิดตัวใหม่ ๆ ประมาณ ๕๐ - ๑๐๐ เท่าขึ้นไป อัตราส่วนในการปรับตัวของค่านิยมในระดับนี้ กลายเป็นเรื่องธรรมดาไปนานแล้ว อย่างน้อยที่สุด พระเบ็ดเตล็ดที่นักนิยมพระปรกใบมะขามทั่วไปยังไม่รู้จักมักคุ้นกันมากนัก ก็ต้องว่ากันที่ ๕ หรือ ๑๐ เท่าตัวขึ้นไป ดังนั้น พระปรกใบมะขามจึงเป็นพระเครื่องอีกตระกูลหนึ่งที่น่าจับตามองเป็นอย่างยิ่ง
ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา (พ.ศ. ๒๕๓๑ - ๒๕๔๐) พระปรกใบมะขามเป็นเสมือนยาดำที่พระเกจิอาจารย์ทั้งหลายนิยมสร้างกันอย่างแพร่หลาย อย่างน้อยก็ต้องมีการสร้างให้เหมือนกับคนอื่นเขาบ้าง สักรุ่นหนึ่งก็ยังดี แต่ก็ยังไม่เคยปรากฏว่ามีพระเกจิอาจารย์รูปใดที่วงการยอมรับและเชิดชูให้เป็นเลิศในการสร้างพระปรกใบมะขาม และไม่มีเคล็ดในการสร้างพระปรกใบมะขามอย่างพิสดารเหมือนกับพระเครื่องประเภทอื่น ๆ เมื่อสภาพการณ์เป็นเช่นนี้ ก็ไม่มีการสืบสานแนวคิดในการสร้างพระปรกใบมะขามอย่างเป็นรูปธรรม เป็นการสร้างตามกระแสความนิยมในแต่ละห้วงเวลา ดังนั้น จึงไม่มีหลักเกณฑ์ที่สามารถนำมาใช้ในการคาดคะเนหรือทำนายว่าพระปรกใบมะขามของสำนักใดน่าจะก้าวขึ้นมาสู่ความนิยมได้อย่างเด่นชัด นักนิยมพระเครื่องหลายท่านได้เสนอแนะว่าควรมีการจัดลำดับพระปรกใบมะขามที่น่าสนใจมานำเสนอ เพื่อเป็นแนวทางให้นักนิยมพระปรกใบมะขามรุ่นใหม่ ๆ ใช้เป็นข้อมูลในการเลือกเก็บสะสมพระปรกใบมะขามได้อย่างเป็นระบบ
การนำเสนอบทความในลักษณะนี้ มีทั้งข้อดีและผลเสียที่อาจจะเกิดขึ้นได้โดยที่เราไม่คาดคิดมาก่อน ทัศนะและความคิดเห็นของแต่ละบุคคลย่อมแตกต่างกันไปตามสภาพแวดล้อมกับข้อมูลที่ได้รับมา และตัวแปรที่สำคัญอีกประการหนึ่งก็คือ ในวงการฯ ไม่มีใครเป็นสัพพัญญูรอบรู้ทุกเรื่อง การนำเสนอเรื่อง "๑๐ ยอดพระปิดตาในรอบทศวรรษ (พ.ศ. ๒๕๓๑ - ๒๕๔๐)" ที่จะกล่าวถึงในลำดับต่อไป เป็นเพียงมุมมองหนึ่งเท่านั้น พระปรกใบมะขามที่มิได้กล่าวถึง ล้วนมีค่านิยมและคุณค่าแห่งศิลปะที่ควรค่าแก่การเก็บสะสมทั้งสิ้น แต่จะดังหรือไม่ นักเขียนมิได้เป็นผู้ตัดสินชี้ขาด นักนิยมพระเครื่องส่วนใหญ่เท่านั้นที่เป็นผู้กำหนด
ในทัศนะของ ภุชงค์ (นามปากกาของ ชายนำ ภาววิมล) พระปรกใบมะขามที่สร้างขึ้นในทศวรรษที่ผ่านมา (พ.ศ. ๒๕๓๑ - ๒๕๔๐) มีหลายพิมพ์ที่น่าสนใจ หากมีแรงดันอย่างจริงจังและต่อเนื่อง โอกาสที่พระปรกใบมะขามเหล่านี้ จะก้าวขึ้นสู่ความนิยมและเล่นหาเป็นสากล ก็มีความเป็นไปได้มากพอสมควร พระปรกใบมะขามในกลุ่มนี้ ประกอบด้วย
๑) พระปรกใบมะขามสมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม ฐานิสฺสโร) วัดชนะสงคราม แขวงชนะสงคราม เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร รุ่นแรก ปี ๒๕๓๑ เป็นพระปรกใบมะขามที่ลูกศิษย์สร้างถวายในปี ๓๕๓๑ แต่เจ้าประคุณสมเด็จฯ ท่านเพิ่งนำออกให้เช่าบูชาในปี ๒๕๓๕ เพื่อสมนาคุณแก่ผู้ที่ร่วมทำบุญสมทบทุนสร้างหอระฆังวัดชนะสงคราม พระปรกใบมะขามชุดนี้ มีทั้งเนื้อทองคำ เงิน และสัมฤทธิ์ คุณค่าของพระปรกใบมะขามชุดนี้ นอกจากศิลปะที่สร้างขึ้นโดยการล้อแบบพระปรกใบมะขามวัดท้ายตลาดแล้ว ปฏิปทาและเมตตาบารมีของสมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม ฐานิสฺสโร) เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ผู้ได้รับเกิดความปลืมปีติและหวงแหนในวัตถุมงคลที่ได้รับจากท่าน ไม่ว่าจะเป็นทางตรงหรือทางอ้อมก็ตาม ในปัจจุบัน เริ่มมีผู้ที่รู้จักและเล่นหาพระปรกใบมะขามชุดนี้มากขึ้นแล้ว อนาคตไปได้ไกลแน่นอน
๒) พระปรกใบมะขามหลวงปู่วิเวียร ฐิตปุญญเถร วัดดวงแข แขวงรองเมือง เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร รุ่นแรก ปี ๒๕๓๑ หลวงปู่วิเวียร ฐิตปุญญเถร เป็นพระเกจิอาจารย์เมืองกรุงที่มีชื่อเสียงเกียรติคุณโด่งดังในการลงแผ่นยันต์และตะกรุดชินปัญชร พระเครื่องและวัตถุมงคลต่าง ๆ ที่สร้างขึ้นในนามของท่าน ล้วนมีโอกาสและวาระอันควร พระปรกใบมะขามรุ่นแรกและรุ่นเดียวของท่านที่สร้างขึ้นในปี ๒๕๓๑ เป็นพระปรกใบมะขามที่มีศิลปะงดงามที่สุดพิมพ์หนึ่งในยุคนี้ พิธีกรรมเข้มขลัง จำนวนการสร้างก็พอเหมาะ ไม่มากหรือน้อยจนเกินไป
๓) พระปรกใบมะขามพ่อท่านคล้อย ฐานธมฺโม วัดถ้ำเขาเงิน ต.ท่ามะพลา อ.หลังสวน จะ.ชุมพร ปี ๒๕๓๗ เป็นหนึ่งในชุดจิ๋วแต่แจ๋วของพ่อท่านคล้อย ฐานธมฺโม ที่สร้างขึ้นในปี ๒๕๓๗ และนำเข้าพิธีพุทธาภิเษกพระกริ่งปวเรศเขาเงินที่อุโบสถวัดถ้ำเขาเงินในวันที่ ๒๓ ตุลาคม ๒๕๓๗ หลังจากพิธีฯ หลวงพ่อคล้อย อโนโม วัดภูเขาทอง และหลวงพ่อสลับ วัดป่าตอ ได้บอกกับคณะศิษย์ของพ่อท่านคล้อย ฐานธมฺโม ที่มาร่วมในพิธีฯ ว่า "พระเครื่องชุดนี้มีพุทธคุณดีมากโดยเฉพาะด้านแคล้วคลาดนิรันตรายและเมตตามหานิยม" ถ้าจะเปรียบเทียบกับพระปรกใบมะขามของพระเกจิอาจารย์สายใต้รูปอื่น ๆ ที่สร้างขึ้นในยุคสมัยเดียวกัน พระปรกใบมะขามรุ่นนี้ มิได้เป็นสองรองใครเลยจัดเป็นเพชรเม็ดงามที่ไม่ควรมองข้าม
๔) พระปรกใบมะขามหลวงปู่ทิม อตฺตสนฺพโต วัดพระขาว ต.พระขาว อ.บางบาล จ.พระนครศรีอยุธยา ในช่วงปลายปี ๒๕๔๐ คงไม่มีพระเกจิอาจารย์รูปใดที่จะโดดเด่นเท่าหลวงปู่ทิม วัดพระขาว พระเครื่องและวัตถุมงคลของท่านที่สร้างขึ้นในนามของวัดพระขาว ทุกรุ่นทุกพิมพ์ล้วนเป็นที่ยอมรับและเล่นหากันอย่างกว้างขวาง สนนราคาเช่าหาพุ่งขึ้นอย่างรวดเร็ว ดังนั้นจึงมิต้องสงสัยเลยว่าเหตุใดพระปรกใบมะขามรุ่นแรกของท่านจึงเป็นอีกพิมพ์หนึ่งที่นักนิยมพระเครื่องชุดเล็กเสาะแสวงหา
๕) พระปรกใบมะขามหลวงพ่อเพชร จนฺทวํโส วัดบ้านกรับ ต.ดอนแสลบ อ.ห้วยกระเจา จ.กาญจนบุรี รุ่นแรก หลังยันต์จม หลวงพ่อเพชร จนฺทวํโส เป็นพระสุปฏิปันโนผู้เปี่ยมล้นด้วยพรหมวิหารธรรม จัดเป็นพระแท้ที่หาได้ยากยิ่งในยุคสมัยนี้ ท่านเป็นพระเกจิอาจารย์ผู้สืบสายพุทธาคมขงหลวงพ่อแดง วัดเขาบันไดอิฐ, หลวงพ่อแก้ว วัดหัวนา, หลวงพ่อเปลี่ยน วัดใต้ไขยชุมพล, หลวงพ่อชื่น วัดโพธิ์บางเค็ม. ประสบการณ์จากการนำพระเครื่องของท่านไปสักการะบูชา ที่พบเห็นกันบ่อย ๆ คือ แคล้วคลาดนิรันตราย โดยเฉพาะเรื่องอุบัติเหตุบนท้องถนน ลูกศิษย์หลายคนรอดชีวิตมาได้อย่างน่าอัศจรรย์ พระปรกใบมะขามรุ่นแรกหลังยันต์?จมเป็นพระเครื่องอีกรุ่นหนึ่งที่ท่านทำพิธีอธิษฐานจิตปลุกเสกไม่น้อยกว่า ๒ - ๓ ครั้ง ศิลปะก็งดงาม อนาคตไปได้อีกไกล
๖) พระปรกใบมะขามหลวงพ่อเฮ็น สิริวํโส วัดดอนทอง ต.ดงตะงาว อ.ดอนพุด จ.สระบุรี ถ้าจะว่ากันที่ความสวยงาม พระปรกใบมะขามรุ่นแรกของหลวงพ่อเฮ็น สิริวํโส วัดดอนทอง อาจจะดูด้อยกว่าสำนักอื่น ๆ ไปบ้าง แต่ถ้าเป็นเรื่องของพลานุภาพ คนในท้องถิ่นบอกได้คำเดียวว่า "เฉียบ" ประสบการณ์มีมากเหลือเกิน สนนราคาเล่นหาในท้องถิ่นจึงสูงมากและเริ่มหายากขึ้นเรื่อย ๆ
๗) พระปรกใบมะขามหลวงพ่ออุ้น สุขกาโม วัดตาลกง ต.มาบปลาเค้า อ.ท่ายาง จ.เพชรบุรี แม้จะเป็นพระเกจิอาจารย์ที่เพิ่งเปิดตัวในปลายปี ๒๕๔๐ แต่ก็ได้รับการตอบรับจากนักนิยมพระเครื่องรุ่นใหม่เป็นอย่างดี หลาย ๆ คนที่ไปกราบนมัสการท่านที่วัดตาลกง ต่างก็ประทับใจและพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า "เป็นพระแท้ที่น่ากราบไหว้อีกรูปหนึ่ง" และท่านก็เป็นพระเกจิอาจารย์อีกรูปหนึ่งที่หนังสือพิมพ์ข่าวสดจัดให้เป็นหนึ่งสิบยอดพระเกจิอาจารย์ในรอบปี ๒๕๔๐ พระปรกใบมะขามรุ่นแรกของท่านเป็นพระชุดเล็กที่มาแรงมากในช่วงไตรมาสสุดท้ายของปี ๒๕๔๐ โดยเฉพาะเนื้อทองคำและเงิน
๘) พระปรกใบมะขามหลวงพ่อไสว ฐิตวณฺโณ ต.คลองจินดา อ.สามพราม จ.นครปฐม นอกจากหลวงปู่ทิม อตฺตสนฺโต วัดพระขาว แล้ว หลวงพ่อไสว ฐิตวณฺโณ วัดปรีดาราม เป็นยอดพระเกจิอาจารย์แห่งยุคที่ได้รับความนิยมสูงสุด พระเครื่องและวัตถุมงคลของท่านทุกรุ่น เป็นที่นิยมและเล่นหากันอย่างกว้างขวาง เจาะลึกมาที่พระปรกใบมะขามรุ่นแรก ค่านิยมในการเล่นหายังมีการปรับตัวไม่มากนักเมื่อเทียบกับพระเครื่องชุดอื่น ๆ ของท่าน ยกเว้นเนื้อทองคำและเนื้อเงินที่ปรับตัวไปในอีกระดับหนึ่งแล้ว หากกระแสความนิยมที่มีต่อหลวงพ่อไสว ฐิตวณฺโณ ยังคงเป็นไปในระดับนี้อีกระยะหนึ่ง เชื่อขนมกินได้เลยว่าพระปรกใบมะขามชุดนี้ไม่มีการขาดทุนแน่นอน จะรับทรัพย์มากหรือน้อยเท่านั้น
๙) พระปรกใบมะขามหลวงพ่อพระมหาโพธิ์ ญาณสํวโร วัดคลองมอญ ต.มะขามเฒ่า อ.วัดสิงห์ จ.ชัยนาท พระอาจารย์มหาโพธิ์ ญาณสํวโร วัดคลองมอญ เป็นผู้สืบสายพุทธาคมของหลวงพ่อศุข เกสาโร วัดมะขามเฒ่า โดยการศึกษากับพระใบฎีกายัง พระฐานานุกรมของหลวงปู่ศุข เกสาโร นักนิยมพระเครื่งในยุคสมัยนี้ อาจไม่คุ้นกับชื่อเสียงเกียรติคุณของท่านมากนัก แต่ถ้าเป็นนักนิยมพระเครื่องที่เข้าสู่วงการนี้เมื่อประมาณยี่สิบกว่าปีที่แล้ว (๒๕๑๗ - ๒๕๒๑) เชื่อว่าส่วนหนึ่ง คงจะได้เสียงกิตติศัพท์เกี่ยวกับตะกรุดเกราะเพชรของท่านว่าเยี่ยมยุทธขนาดไหน สาเหตุสำคัญที่ทำให้นักนิยมพระเครื่องลืมเลือนท่านไป ก็เพราะท่านเป็นพระสมถะ ไม่ยินดียินร้ายในลาภยศสรรเสริญ จึงไม่เปิดตัวสู่ความวุ่นวายของสังคมภายนอก พระปรกใบมะขามรุ่นแรกที่ท่านอธิษฐานจิตแผ่เมตตานี้เป็นอีกพิมพ์หนึ่งที่มีโอกาสก้าวสู่ความนิยมในวงกว้างไม่ยากนัก หากมีแรงสนับสนุนที่ดีพอ
๑๐) พระปรกใบมะขามหลวงปู่คำ สุวณฺณโชโต วัดหนองแก ต.หนองแก อ.หัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์ จัดเป็นพระปรกใบมะขามอีกพิมพ์หนึ่งที่ขาดความสวยงามตามแบบอย่างสมัยนิยม แต่ก็มีอีกหลายสิ่งเข้ามาชดเชย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของพุทธคุณและกระแสความนิยมในท้องถิ่น สนนราคาเล่นหายังคงเป็นของดีราคาถูกที่พอหาได้ไม่ยากนัก ทอดระยะเวลาไปอีกสักระยะหนึ่ง คิดว่าไม่นานเกินรอ กระแสความนิยมในพระเครื่องและวัตถุมงคลของหลวงปู่คำ สุวณฺณโชโต จะปรับตัวสูงขึ้นแน่นอน ที่กล้าวิจารณ์เช่นนี้เพราะมีลูกศิษย์กลุ่มหนึ่งตามเก็บพระเครื่องทุกรุ่นของท่านอย่างเงียบ ๆ และทางวัดก็พยายามรักษาระดับของค่านิยมและผลักดันให้เป็นที่รู้จักกันในวงกว้าง ถ้ามี แรงส่งดี ๆ แบบนี้ รับรองได้เต็มปากเต็มคำว่าเรื่องเงียบหายไปกับกาลเวลาไม่มีแน่นอน
ทั้ง ๑๐ รายการที่กล่าวมานี้ เป็นความคิดเห็นที่มิได้มีการจัดลำดับของค่านิยม ความเป็นไปได้ที่จะก้าวไปสู่การเป็นพระหลักที่นิยมเล่นหากันเป็นสากล หรือว่าพระปรกใบมะขามของพระเกจิอาจารย์รูปใดจะได้รับความนิยมมากกว่ากัน ทุกพิมพ์ที่กล่าวมานี้ล้วนมีศักยภาพที่ดีทั้งนั้น แต่ก็ยังมีอีกหลายสำนักที่อาจแซงโค้งขึ้นมาได้โดยที่เราไม่คาดคิดหรือไม่เคยได้รับข่าวสารมาก่อนก็ได้ ในขณะเดียวกัน ดาวรุ่งที่เล็งไว้ก็อาจถูกเบียดตกไปได้ไม่ยากนัก แรงฉุดที่น่ากลัวที่สุดและได้ผลชะงักนัก ก็คงไม่พ้นเรื่องของการสวดในวงการฯ นี้ ที่ทำให้พระดี ๆ จำนวนหนึ่งถูกมองข้ามไปอย่างน่าเสียดาย การนำเสนอครั้งนี้ จึงเป็นเรื่องของอนาคตและเป็นเรื่องของการคาดการณ์ที่อาจผิดพลาดได้ วิถีทางที่ดีที่สุดสำหรับผู้อ่านทุกท่าน ก็คือไตร่ตรองให้ละเอียดถี่ถ้วนก่อนที่จะบอกว่าเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วย
(บทความเก่าจากนิตยสารพระเครื่องร่มโพธิ์ ปีที่ ๘ ฉบับที่ ๗ (๑๐๒) กุมภาพันธ์ ๒๕๔๒)
