เหรียญพระสัมพุทธบพิตร วัดบพิตรพิมุขวรวิหาร รุ่นแรก ปี ๒๕๑๖

เหรียญพระสัมพุทธบพิตร วัดบพิตรพิมุขวรวิหาร กรุงเทพมหานคร

โดย... ชายนำ ภาววิมล ...

            "เหรียญพระสัมพุทธบพิตร" เป็นเหรียญพระพุทธรูปจำลอง "พระสัมพุทธบพิตร" หนึ่งในพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ของวัดบพิตรพิมุขวรวิหาร ความเป็นมาของเหรียญพระสัมพุทธบพิตร มีอยู่ว่า "ในปี ๒๕๑๖ ทางวัดบพิตรพิมุขวรวิหาร จัดให้มีพิธีเททองหล่อพระพุทธรูปเชียงแสนสิงห์หนึ่ง ขนาดหน้าตักหนึ่งศอกคืบ (๓๒ นิ้วไทย) เพื่อเป็นพระประธานในศาลาการเปรียญของวัดบพิตรพิมุขวรวิหารที่จัดสร้างขึ้นใหม่ อาจารย์นลินี ปัณฑุวงศ์ ผู้มีจิตศรัทธาบริจาคทรัพย์และรับเป็นเจ้าภาพทั้งหมด กำหนดพิธีอธิษฐานจิตแผ่เมตตาเจริญภาวนาแผ่นโลหะ (ทอง นาค เงิน ทองแดง) และชนวนต่าง ๆ ในวันเสาร์ที่ ๓ มีนาคม ๒๕๑๖ เวลา ๑๘.๕๖ น. เพื่อนำไปหล่อพระพุทธรูปดังกล่าวในวันถัดไป คือวันอาทิตย์ที่ ๔ มีนาคม ๒๕๑๖ เวลา ๐๗.๑๖ น. พระสิรินันทมุนี (สนั่น ถาวโร ป.ธ.๖) เจ้าอาวาสวัดบพิตรพิมุขวรวิหารในสมัยนั้น เป็นผู้ให้ฤกษ์ การครั้งนี้ เจ้าภาพได้จัดสร้าง เหรียญพระสัมพุทธบพิตร เข้าร่วมพิธีด้วย"

             ลักษณะ เป็นเหรียญกลมขนาดมาตรฐาน ด้านหน้า เป็นภาพจำลองพระสัมพุทธบพิตร ศิลปะแบบเชียงแสน สิงห์หนึ่ง ประทับนั่งบนฐานบัวสองชั้น (บัวคว่ำบัวหงาย) ด้านบนขององค์พระสัมพุทธบพิตร จารึกนาม "พระสัมพุทธบพิตร" ด้านล่างองค์พระ จารึกชื่อวัดและวันที่ทำพิธีเททองหล่อพระสัมพุทธบพิตร ดังนี้ "วัดบพิตรพิมุข ๔ มีนาคม ๒๕๑๖" สำหรับด้านหน้าของเหรียญรุ่นนี้ มี ๒ พิมพ์
                ๑) พิมพ์แรก อักขระที่จัดวางในบริเวณด้านข้างขององค์พระทั้งสองข้างคือ ตัวนะ และ อุณาโลม

                ๒) พิมพ์ที่สอง ยันต์ที่จัดวางในบริเวณด้านข้างขององค์พระ ด้านขวาขององค์พระเป็น นะล้อม ด้านซ้าย เป็นยันต์ นอโม

            ด้านหลังเหรียญ ตรงกลางเหรียญประทับด้วยยันต์หัวใจอริยสัจ ลายล้อมด้วยกลีบบัว ๒ ชั้น ๆ ละ ๑๐ กลีบ ภายในกลีบบัวชั้นในทั้ง ๑๐ กลีบเป็นรูปพระพุทธรูปปางมารวิชัย
            ขนาด เส้นผ่าศูนย์กลาง ๓ เซนติเมตร และวัดจากด้านบนสุดของห่วงเหรียญลงมาถึงขอบเหรียญล่างสุด ๓.๔ เซนติเมตร
            เนื้อหา ทองคำ, นาค, เงิน, ทองแดง
            วรรณะ เนื้อทองแดง เท่าที่พบเห็น มีทั้งรมดำ รมน้ำตาล และผิวไฟ
            ผู้สร้างถวาย อาจารย์นลินี ปัณฑุวงศ์
            จำนวนการสร้าง ๕,๐๔๘ เหรียญ เป็นเหรียญทองแดง ๕๐๑๖ เหรียญ นอกนั้น เป็นทองคำ, นาค, เงิน.
            ปีที่สร้าง ๒๕๑๖
            พิธีกรรม ประกอบด้วย ๒ พิธี ดังนี้
                ๑) พิธีอธิษฐานจิตแผ่เมตตาภาวนา วันที่ ๓ มีนาคม ๒๕๑๖ พระอธิการณรงค์ ถิรเสรี วัดมงคลวราราม (มะเกลือ) เจิม/จุดเทียนชัย พระสงฆ์ ๙ รูป เจริญพระพุทธมนต์ พระเกจิอาจารย์ ๘ รูปนั่งประจำทิศทั้ง ๘ อธิษฐานจิตเจริญภาวนาไปถึงเวลา ๒๔.๐๐ น.^๑
              ๒) วันเสาร์ที่ ๗ เมษายน ๒๕๑๖ ตรงกับวันเสาร์ขึ้น ๕ ค่ำเดือนห้า ปีชวด ทางวัดจัดงานสมโภชและพุทธาภิเษก พระเกจิอาจารย์ที่มาร่วมอธิษฐานจิตแผ่เมตตาเจริญภาวนา มีดังนี้
                   ๒.๑ พระมงคลเทพมุนี วิ. (เมี้ยน ปภสฺสโร) วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ กรุงเทพมหานคร ประธานจุดเทียนชัย
                   ๒.๒ พระครูสุตาธิการี (ทองอยู่ ยโส) วัดใหม่หนองพะอง จ.สมุทรสาคร
                   ๒.๓ พระราชปัญญาโสภณ (ทองสุข ปญฺญารํสี) วัดราชนัดดาวรวิหาร กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๔ พระครูวิริยะกิตติ (โต๊ะ อินฺทสุวณฺโณ) วัดประดู่ฉิมพลี กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๕ พระครูวิเศษมงคลกิจ (มิ่ง ธมฺมสุวณฺโณ) วัดกก กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๖ พระครูโสภณสมาธิวัตร (เฟื่อง ปิยธมฺโม) วัดเจ้ามูล กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๗ พระครูพรหมโชติวัฒน์ (บุญมี พรหฺมโชติโก) วัดอ่างแก้ว กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๘ พระครูโสภณกัลยาณวัตร (เส่ง โสภโณ) วัดกัลยาณมิตรวรวิหาร กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๙ พระอินทสมาจาร (เงิน อินฺทสโร) วัดอินทรวิหาร กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๑๐ พระครูถาวรสมณวงศ์ (บุญมี) วัดไทร กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๑๑ พระครูสังวรสมาธิวัตร (ประเดิม โกมโล) วัดเพลงวิปัสสนา กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๑๒ พระโพธิวรคุณ (ฑูรย์ อตฺตทีโป) วัดโพธินิมิตรสถิตมหาสีมาราม กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๑๓ พระครูปลัดสงัด คณิสฺสโร วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๑๔ พระครูปลัดทองปลิว ธุตมโล ป.ธ.๔ วัดโคนอน กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๑๕ พระครูพิทักษ์วิหารกิจ (สา สาสนปวโร) วัดราชนัดดา กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๑๖ พระครูกิตตินนทคุณ (กี๋ กิตฺติสาโร) วัดหูช้าง อ.บางกรวย จ.นนทบุรี
                   ๒.๑๗ พระครูมงคลวุฒิคุณ (ณรงค์ ถิรเสรี) วัดมงคลวราราม (มะเกลือ) กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๑๘ หลวงพ่อเพชร ธมฺมโชติ วัดสุขวัฒนาราม (หนองแฟบ) อ.ปักธงชัย จ.นครราชสีมา
                   ๒.๑๙ หลวงพ่อปั่น เขมเปโม วัดแก้วตะเคียนทอง อ.บางปลาม้า จ.สุพรรณบุรี
                   ๒.๒๐ พระญาณโพธิ (เข็ม กุนตาโร) วัดสุทัศน์เทพวรารามราชวรมหาวิหาร กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๒๑ พระปลัดบุญมี วัดราชบุรณราชวรวิหาร กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๒๒ พระครูสรกิจพิจารณ์ (ผัน จิณฺณธมฺโม) วัดราษฎร์เจริญ (แปดอาร์) จ.สระบุรี
                   ๒.๒๓ พระครูนนทกิจวิมล (ชื่น ตุฏฺธิโก) วัดตำหนักเหนือ จ.นนทบุรี
                   ๒.๒๔ พระครูโกวิทสมุทรคุณ (เนื่อง โกวิโท) วัดจุฬามณี ต.อัมพวา อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม
                   ๒.๒๕ พระครูสาธุธรรมคุณาธาร (วน อหิสโก) วัดบพิตรพิมุขวรวิหาร กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๒๖ พระธรรมปิฎก (นิยม ฐานิสฺสโร ป.ธ.๙) วัดชนะสงคราม กรุงเทพมหานคร
                   ๒.๒๗ พระสิรินันทมุนี (สนั่น ถาวโร ป.ธ.๖) วัดบพิตรพิมุขวรวิหาร กรุงเทพมหานคร
               พลานุภาพ พิจารณาจากยันต์หัวใจอริยสัจและพระเกจิอาจารย์ที่มาร่วมอธิษฐานจิตแผ่เมตตาเจริญภาวนา เหรียญนี้พึงมีอุปเท่ห์แบบครบเครื่อง หากเข้าถึงสาระสำคัญของหัวใจอริยสัจสี่ ได้แก่ ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค และสามารถปฏิบัติธรรมนี้อย่างเหมาะสมและเพียงพอแล้ว เชื่อมั่นว่าชีวิตไม่มีอับจน มีแต่เจริญรุ่งโรจน์
               ค่านิยม จัดเป็นเหรียญพุทธศิลป์ระดับชุมชนพื้นที่อันควรค่าแก่การเก็บสะสมเชิงอนุรักษ์ ด้วยเหตุที่มีประวัติความเป็นมาในการจัดสร้างชัดแจ้ง สามารถสืบค้นและอ้างอิงได้ ทั้งเจตนาการสร้างก็เป็นไปตามศรัทธาอันเป็นกุศลยิ่ง ปัจจุบันยังคงเป็นเหรียญพุทธศิลป์ที่นิยมเล่นหาสะสมในกลุ่มลูกศิษย์สายนี้

ขอแสดงมุทิตาจิตและกราบขอบพระคุณพระครูปลัดเนติเมธี ที่เมตตาส่งสูจิบัตรว่าด้วยข้อมูลเกี่ยวกับงานพิธีพุทธาภิเษกเสาร์ห้า ปี ๒๕๑๖ ของวัดบพิตรพิมุขวรวิหาร มาให้เป็นข้อมูลหลักในการนำเสนอบทความนี้
 
^๑ ไม่มีรายชื่อพระเกจิอาจารย์ที่มาร่วมพิธีอธิษฐานจิตแผ่เมตตาเจริญภาวนาแผ่นโลหะ/ชนวนต่าง ๆ ในคืนก่อนงานเททองหล่อพระสัมพุทธบพิตร (๓ มีนาคม ๒๕๑๖) แต่ในสูจิบัตรที่พระครูปลัดเนติเมธีส่งให้ มีภาพของพระครูญาณวิจักษ์ (ปรมาจารย์ผ่อง จินดา) วัดจักรวรรดิราชาวาสวรมหาวิหาร จึงสรุปได้ว่า พระเกจิอาจารย์ที่มาร่วมพิธีฯ อย่างน้อยที่สุด ต้องมี พระครูญาณวิจักษ์ (ปรมาจารย์ผ่อง จินดา) และพระอธิการณรงค์ ถิรเสรี แน่นอน
 
อ้างอิง
นพเกล้า. (๒๕๓๗). ส่องวัตถุมงคล. นิตยสารพระเครื่องพระเกจิ ปีที่ ๑ ฉบับที่ ๑๕ (๒๕ มีนาคม). กรุงเทพฯ: วี.ซี. พริ้นติ้ง. หน้า ๒๓.
ปูชนียวัตถุของวัดบพิตรพิมุข. (ม.ป.ป.). (ม.ป.ท.). สูจิบัตร.
ส่องตำหนิและจุดสังเกต. (๒๕๓๙). นิตยสารพระเครื่องพระเกจิ ปีที่ ๓ ฉบับที่ ๖๒ (สิงหาคม). กรุงเทพฯ : Inter Print Corporation. หน้า ๘๓