เหรียญหล่อหลวงพ่อดำ จนฺทสโร วัดใหม่นภาราม นราธิวาส รุ่นแรก

  เหรียญหล่อโบราณหลวงพ่อดำ จนฺทสโร วัดใหม่นภาราม นราธิวาส รุ่นแรก

โดย... ชายนำ ภาววิมล ...

            เหรียญหล่อแบบโบราณเป็นพุทธประณีตศิลป์ตระกูลหนึ่งที่ทรงคุณค่าทางศิลปะ มีความคลาสสิกเชิง อนุรักษ์และควรค่าแก่การเล่นหาสะสมเป็นยิ่ง จริงอยู่ที่เหรียญหล่อแบบโบราณมีรายละเอียด ความคมชัด และความงดงามตามแบบสมัยนิยมน้อยกว่าเหรียญหล่อยุคใหม่เป็นอันมาก ทั้งแวดวงนักนิยมพระเครื่องยุคใหม่ก็ให้ความสำคัญกับการเล่นหาเชิงพาณิชย์ มักให้ความสนใจและเลือกเก็บสะสมเหรียญหล่อรุ่นใหม่ ๆ ที่สามารถเก็บ รายละเอียด ให้ความคมชัด ความลึกตามแบบอย่างของศิลปะแบบนูนสูง สภาพการณ์เช่นนี้ ย่อมมีผลกระทบโดยตรงต่อการสร้างสรรค์พุทธประณีตศิลป์ที่มุ่งสนองตอบความต้องการของนักนิยมพระเครื่องเชิงพาณิชย์ซึ่งมี จำนวนมากขึ้นเรื่อย ๆ วัด/คณะศิษย์ของพระเกจิอาจารย์ต่างๆ ที่มีบทบาทในการจัดสร้างพระเครื่องจึงหันมา ให้ความสำคัญกับพุทธประณีตศิลป์ซึ่งออกแบบและแกะหุ่น/แม่พิมพ์เหรียญด้วยเครื่องมือสมัยใหม่ที่ควบคุมด้วยระบบคอมพิวเตอร์ มิใช่การปั้นหุ่นขี้ผึ้งหรือแกะแม่พิมพ์ด้วยมือเหมือนอย่างวันวานที่ผ่านพ้นไป เทคโนโลยีและวัสดุที่ใช้ในการหล่อพระเครื่องแบบต่างๆ ก็มีประสิทธิภาพและคุณภาพมากยิ่งขึ้น งานที่ผลิตออกมาจึงมีคุณภาพดีกว่าแต่ก่อนมาก หากพิจารณาในอีกมุมมองหนึ่ง พุทธประณีตศิลป์ที่นักวิชาการพระเครื่องบางท่านใช้คำว่า "Digital Art" นั้น เป็นผลงานที่เกิดจากความคิดสร้างสรรค์และทักษะในการใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ มิใช่ผลงานที่เกิดขึ้นจากจิตวิญญาณและทักษะเชิงช่างของศิลปินสาขาพุทธประณีตศิลป์แต่ละท่าน

            การเล่นหาและสะสมพุทธประณีตศิลป์เชิงพาณิชย์ คงหลีกเลี่ยงงานพุทธประณีตศิลป์ที่สร้างสรรค์ด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่นิยมใช้กันในกระแสสังคมโลกยุค ๔.๐ มิได้ หากจะเล่นหาและสะสมพุทธประณีตศิลป์เชิงอนุรักษ์แล้ว...ละก้อ เหรียญหล่อแบบโบราณเป็นทางเลือกที่น่าสนใจไม่ได้ แม้นว่าไม่มีรายละเอียดมากนัก ความคมชัด ความสมบูรณ์ของตัวเหรียญหล่อมากนัก แต่ก็มีเสน่ห์ที่ยิ่งส่องดู ยิ่งพิจารณา ยิ่งพบคุณค่า ความงดงามของธรรมชาติที่ปรากฏขึ้นบนองค์พระแต่ละองค์ ตัวอย่างที่พอหยิบยกขึ้นมาพิจารณาเพื่อให้เห็นภาพอย่างเป็นรูปธรรม คือ สี่ยอดเหรียญหล่อแบบโบราณเมืองยอดแหลม ประกอบด้วย เหรียญหล่อรูปเหมือนหันข้างพระเทพสุธี (โชติ ธมฺมปปชโชติโก) วัดพระปฐมเจดีย์ ปี ๒๔๗๒, เหรียญหน้าเสือ/เหรียญคอน้ำเต้า รุ่นแรก ปี ๒๔๙๗ ๒๔๙๘ หลวงพ่อน้อย อินทสโร วัดธรรมศาลา, และ เหรียญหล่อ ๗๙ หลวงพ่อแช่ม ฐานุสฺสโก วัดดอนยายหอม ปี ๒๕๒๗ เหรียญหล่อแบบโบราณสี่พิมพ์สามพระเกจิอาจารย์เมืองยอดแหลม ล้วนเป็นเหรียญหล่อโบราณยอดนิยมที่มีศิลปะงดงาม คลาสสิก หายากสุด ๆ ทั้งมีสนนราคาเล่นหากันที่หลักหลายหมื่นขึ้นไปถึงหลักแสน

            นอกจากเหรียญหล่อแบบโบราณเมืองยอดแหลมซึ่งหยิบยกมาพิจารณาประกอบเพื่อเกริ่นนำก่อนเข้าสู่เรื่อง "เหรียญหล่อแบบโบราณรูปเหมือนพระเกจิอาจารย์ผู้สืบสายวิชาการสร้างพระปิดตาและไม้ครูของหลวงพ่อครน ปุณณสุวณฺโณ (ชาตะ ๒๔๑๙/อุปสมบท ๒๔๓๘/มรณภาพ ๒๕๐๕) หรือ พระวิจารณญาณมุนี อดีตเจ้าอาวาสรูปที่ ๒ วัดอุตตมาราม (วัดบางแซะ) และอดีตเจ้าคณะใหญ่แห่งพระสงฆ์ไทยในรัฐกลันตัน ตรังกานู และปาหัง" อีกทั้งเป็นเหรียญหล่อแบบโบราณเทมือเบ้าปูนที่หล่อขึ้นโดยช่างสฤษดิ์ สามนกฤษณะ (ช่างหริ) ช่างหล่อพระกริ่งสายวัดสุทัศน์ฯ ฝีมือชั้นครู เหรียญหล่อโบราณรูปเหมือนพระเกจิอาจารย์รูปนี้ คือ "เหรียญหล่อโบราณหลวงพ่อดำ จนฺทสโร อดีตเจ้าอาวาสวัดใหม่นภาราม อ.ตากใบ จ.นราธิวาส"

            ชีวประวัติพระครูนิภาวิหารกิจ (ดำ จนฺทสโร) ข้อมูลด้านชีวประวัติของหลวงพ่อดำ จนฺทสโรที่สืบค้นมา มีหลายประเด็นที่ไม่สอดคล้องต้องกัน ดังนั้น จึงขอยึดข้อมูลที่เผยแพร่ใน Wikipedia เป็นหลัก ประเด็นใดที่ไม่ตรงกับข้อมูลที่ปรากฏในแหล่งข้อมูลอื่น ก็จักแสดงไว้ในวงเล็บต่อท้ายข้อความนั้น หลวงพ่อดำ จนฺทสโร มีนามเดิมว่า ดำ ไกรน้อย (www.itti-patihan.com นำเสนอว่านามสกุลของท่าน คือ พูลเทพ) ท่านเป็นบุตรชายคนโตของนายจันทร์และนางจันทร์ ไกรน้อย ถือกำเนิดเมื่อวันที่ ๑๕ เมษายน พ.ศ. ๒๔๘๔ ตรงกับวันอังคารแรม ๔ ค่ำ ณ บ้านเลขที่ ๒๐๐ หมู่ ๖ ต.พร่อน อ.ตากใบ จ.นราธิวาส (www.itti-patihan.com: บ้านโคกไผ่ หมู่ ๒) ในวัยเด็ก โยมทั้งสองนำมาท่านไปฝากเรียนที่สำนักเรียนวัดใหม่นภารามโดยมีพระอธิการจันทร์ เป็นปกครองดูแล เมื่ออายุครบบวช ก็ได้อุปสมบทเมื่อวันที่ ๒๖ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๐๔ ที่อุโบสถวัดใหม่นภาราม โดยมีพระครูนิพัทธกาลัญญา วัดประชุมชลธาดา เป็นพระอุปัชฌาย์ พระปลัดม่วง ฐิตธัมโม (www.itti-patihan.com: พระสมุห์พ่วง วัดบางนรา) เป็นพระกรรมวาจาจารย์  พระอธิการนุ้ย วัดใหม่นภาราม เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ได้รับฉายาว่า จนฺทสโร เมื่ออุปสมบทแล้ว อยู่จำพรรษาที่วัดใหม่นภาราม ศึกษาพระธรรมวินัยพระปริยัติธรรม จนสอบไล่ได้นักธรรมชั้นตรีและโท ได้ยังได้ศึกษาพระกรรมฐานและพุทธาคมจากเจ้าอาวาสโดยตรง คัมภีร์และสมุดข่อยโบราณของวัดใหม่นภาราม ในพรรษาที่ ๔ ย้ายไปจำพรรษาที่วัดประชาภิรมย์ ในตัวเมืองนราธิวาส เพื่อศึกษาต่อทางด้านพระปริยัติธรรมและสามารถสอบไล่ได้นักธรรมเอก

            ระหว่างที่หลวงพ่อดำ จนฺทสโร จำพรรษาอยู่ที่วัดประชาภิรมย์ ท่านออกธุดงค์เพื่อฝึกฝนและปฏิบัติพระกรรมฐานให้มีความเชี่ยวชาญมากยิ่งขึ้น ทั้งเป็นโอกาสในการเสาะแสวงหาพระเกจิอาจารย์ผู้เชี่ยวชาญในพระพุทธาคมเพื่อขอศึกษาเรียนรู้เพิ่มเติม พระเกจิอาจารย์ที่ท่านไปศึกษาหาความรู้เพิ่มเติม อาทิ พ่อท่านดีวาจาสิทธิ์ พุทธสโร วัดสังฆสิทธาราม (๒๔๓๖/๒๔๕๘/๒๕๑๘), พ่อท่านคง วัดพุทธ, หลวงพ่อปี้ ทินฺโน วัดด่านลานหอย (๒๔๔๕/๒๔๖๕/๒๕๑๗), พระอาจารย์บก สำนักสงฆ์วิปัสสนา, พ่อท่านคง วัดเกษตรธิการาม (กาบู), หลวงปู่โต๊ะ อินทสุวณฺโณ วัดประดู่ฉิมพลี (๒๔๒๙/๒๔๕๐/๒๕๒๔) ทั้งเป็นสหธรรมิกกับหลวงพ่อทอง สีลสุวณโณ วัดสำเภาเชย (๒๔๖๑/๒๔๘๒/๒๕๕๔), หลวงพ่อแก้ว  ฐิตธมฺโม (พ่อท่านเสมาะ) วัดรังสิตาวาส จ.ยะลา

            ด้านการปฏิบัติหน้าที่สนองงานคณะสงฆ์ ปี ๒๕๑๘ เป็นเจ้าอาวาสวัดใหม่นภาราม, ปี ๒๕๒๔ ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระครูนิภาวิหารกิจ, ปี ๒๕๒๗ เป็นเจ้าคณะตำบลพร่อน เขต ๒, ปี ๒๕๒๘ เป็นพระอุปัชฌาย์, ปี ๒๕๓๘ ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระครูเจ้าคณะตำบลชั้นโท, ปี ๒๕๔๓ ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระครูชั้นเอก

            หลวงพ่อดำ จนฺทสโร มรณภาพเมื่อวันที่ ๓ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๑ ด้วยโรคความดันโลหิต/เบาหวาน สิริอายุได้ ๖๗ ปี พรรษา ๔๗ ตลอดอายุของท่านได้ตรากตรำทำงานเพื่อพระพุทธศาสนาและโปรดญาติโยมมาโดยตลอด สร้างสรรค์และพัฒนาวัดใหม่นภารามให้เจริญรุ่งเรืองขึ้นอย่างรวดเร็ว ผลงานที่สำคัญๆ อาทิ บูรณะศาลาการเปรียญ, สร้างศาลาธรรมสังเวช, สร้างกุฏิล สร้างอุโบสถหินอ่อนครอบอุโบสถหลังเก่า, สร้างศาลาพิพิธภัณฑ์, สร้างวิหาร ในอีกมุมมองหนึ่ง หลวงพ่อดำ จนฺทสโร เป็นพระเกจิอาจารย์ระดับแนวหน้าของภาคใต้ตอนล่างที่มีชื่อเสียงโด่งดังไปถึงประเทศมาเลเซียและสิงคโปร์ พระเครื่องและวัตถุมงคลทุกรุ่นของท่านได้รับความนิยมและเล่นหากันอย่างกว้างขวางทั้งในหมู่ลูกศิษย์ชาวไทยและประเทศเพื่อนบ้าน

             เหรียญหล่อโบราณหลวงพ่อดำ จนฺทสโร เป็นเหรียญหล่อโบราณรูปเหมือนหลวงพ่อดำ จนฺทสโร ที่คณะศิษย์จากกรุงเทพมหานครภายใต้การนำของคุณอานนท์ สรวิสูตร อดีตข้าราชการฝ่ายวิชาการกรมป่าไม้ ซึ่งเดินทางไปตรวจราชการที่พุโต๊ะแดงเป็นประจำ เป็นกลุ่มผู้สร้างถวายในราวปี ๒๕๔๓ ด้วยเหตุที่เป็นการสร้างจำนวนไม่กี่ร้อยเหรียญ เป็นเรื่องยุ่งยากและไม่คุ้มที่จะแกะแม่พิมพ์ขึ้นใหม่ ประกอบกับกลุ่มผู้สร้างนิยมชมชอบในศิลปะของเหรียญปั๊มรูปเหมือนหลวงพ่อดำ จนฺทสโร รุ่นแรก เป็นทุนเดิมอยู่แล้ว จึงตัดสินใจนำด้านหน้าเหรียญปั๊มรุ่นแรกมาถอดพิมพ์ ส่วนด้านหลังนำเหรียญพระปิดตายุคเก่าเหรียญหนึ่งซึ่งไม่มีข้อยุติว่าเป็นเหรียญของพระเกจิอาจารย์รูปใดมาถอดพิมพ์และปรับแต่งให้มีลักษณะอันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของตนเอง

             ลักษณะ เป็นเหรียญรูปไข่ขนาดมาตรฐาน ด้านหน้าเป็นรูปเหมือนหลวงพ่อดำ จนฺทสโร แบบครึ่งองค์ บริเวณเหนือบ่าซ้าย เป็นตัว มิ ซึ่งเป็นโค้ดเดิมของเหรียญปั๊มรูปเหมือนรุ่นแรก และตอกโค้ดตัวนะในรูปเม็ดงาบริเวณไหล่ซ้ายของรูป ด้านหลังเป็นรูปพระปิดตาแบบสมาธิราบ ด้านบนศีรษะองค์พระเป็นอักขระขอม นะ ด้านขวา มะ ด้านซ้าย อะ ใต้องค์พระปิดตา อุ บริเวณใต้ตัวอุ จารึกนาม หลวงพ่อดำ และตอกหมายเลขกำกับเหรียญเนื้อโลหะชนวน ยกเว้นเนื้อระฆังที่ไม่สามารถตอกหมายเลขได้เนื่องจากเนื้อแข็งมาก
             ขนาด กว้าง ๒.๒ เซนติเมตร ยาว ๒.๙๕ เซนติเมตร หนา ๐.๒ ๐.๒๔ เซนติเมตรโดยประมาณ
             เนื้อหามวลสาร มี ๒ เนื้อด้วยกัน คือ เนื้อระฆังเก่า และเนื้อโลหะชนวนผสมระฆังเก่าเนื้อโลหะชนวนนี้เป็นพระชำรุดและเนื้อโลหะเก่าของช่างหริที่เหลือจากการหล่อพระเครื่องรุ่นต่าง ๆ มิได้มีส่วนผสมของเนื้อโลหะใหม่
             วรรณะสีผิว เนื้อระฆังเก่าวรรณะสีผิวจะออกไปทางขาวแบบเงินยวง ส่วนเนื้อโลหะชนวนผสมระฆังเก่า สีผิวมีทั้งคราบผิวสีดำและน้ำตาลเข้มแบบเม็ดมะขาม หากพิจารณาที่ขอบเหรียญจะสังเกตเห็นได้ว่าเนื้อในของตัวเหรียญออกไปทางสีแดงจำปา ธรรมชาติของพื้นผิวเหรียญส่วนมากเป็นรูพรุ ไม่เรียบตึงเหมือนอย่างเหรียญหล่อยุคใหม่ แลคล้ายเป็นหลุมเป็นบ่อขนาดเล็กเต็มไปหมด
             กรรมวิธีการสร้าง เป็นการหล่อแบบโบราณด้วยกรรมวิธีเทมือเบ้าปูนโดยช่างสฤษดิ์ สามนกฤษณะ หรือช่างหริ หลังวัดไชยทิศ
             จำนวนการสร้าง เนื้อระฆังเก่า ๑๐๐ องค์โดยประมาณ เนื้อโลหะชนวนผสมเนื้อระฆังเก่า ๕๐๐ องค์โดยประมาณ
             พิธีกรรม อธิษฐานจิตปลุกเสกเดี่ยวโดยหลวงพ่อดำ จนฺทสโร
             พลานุภาพ โดดเด่นทางด้านแคล้วแคลาดนิรันตรายเจือด้วยเมตตามหานิยม สามารถนำมาขึ้นคอแทนพระปิดตารุ่นต่าง ๆ ของท่านได้
             ค่านิยม เป็นเหรียญที่นิยมเล่นหากันในหมู่ลูกศิษย์โดยเฉพาะกลุ่มลูกศิษย์จากประเทศเพื่อนบ้าน ใน ช่วงเศรษฐกิจเฟื่องฟู เหรียญหล่อรุ่นนี้เคยเล่นหากันที่สามพันกว่าบาทขึ้นไป ตอนนี้สนนราคาเช่าหาปรับตัวลงมาที่สองพันกว่าบาท แต่ก็หาได้ไม่ง่ายนัก เพราะเหรียญหล่อโบราณรุ่นนี้ซึ่งมีจำนวนการสร้างน้อยอยู่แล้ว แถมยังมีส่วนหนึ่งที่ตกไปอยู่ในมือของกลุ่มลูกศิษย์ในประเทศเพื่อนบ้าน

             เหรียญหล่อโบราณหลวงพ่อดำ จนฺทสโร วัดใหม่นภาราม รุ่นแรก เป็นเหรียญหล่อที่สามารถนำเหรียญปั๊มต่างยุคต่างสมัยสองเหรียญมาหลอมรวมเป็นหนึ่งเดียวได้อย่างลงตัว พิจารณาด้วยสายตาเปล่าโดยไม่ต้องใช้กล่องส่องพระมาขยายรายละเอียดที่เป็นธรรมชาติของเหรียญหล่อแบบโบราณเทมือเบ้าปูน เหรียญหล่อรุ่นนี้มีความงดงามสไตล์คลาสสิกไม่น้อยเลย ขึ้นชั้นไปเปรียบมวยกับเหรียญหล่อโบราณยุคเก่าได้แบบไม่อายใคร กรรมวิธีการสร้างและวัสดุที่เลือกใช้เป็นองค์ประกอบหลักที่ทำให้เหรียญหล่อโบราณรุ่นนี้ต่างจากเหรียญหล่อที่สร้างขึ้นในยุคสมัยเดียวกัน เป็นเหรียญหล่อโบราณเชิงอนุรักษ์ที่มองข้ามคุณค่าเชิงพาณิชย์แบบเฉพาะหน้าไปไกลมาก

แหล่งข้อมูลอ้างอิง
https://th.wikipedia.org/wiki/พระครูนิภาวิหารกิจ (ดำ จนฺทสโร)
http://www.itti-patihan.com/ประวัติ-พ่อท่านดำ-จันทสโร-วัดใหม่นภาราม-จังหวัดนราธิวาส-พระครูนิภาวิหารกิจ
http://www.taradpra.com/itemDetail.aspx?itemNo=1114996&storeNo=8844
http://forum.uamulet.com/view_topic.aspx?bid=2&qid=2766

บทความเก่าจากนิตยสารพระเครื่องพระเกจิ ปีที่ ๒๕ ฉบับที่ ๓๐๘ เดือนเมษายน ๒๕๖๑ หน้า ๗๐ - ๗๑